Jorge Francisco Isidoro Luis Borges - "Szachy"

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges za Wikipedią: (1899 - 1986) − argentyński pisarz, poeta i eseista, jedna z najbardziej charakterystycznych postaci literatury XX wieku.

Publikował krótkie eseje, opowiadania i poezję. Jego dzieła, tak ważne dla literatury i myśli humanistycznej, stały się obiektem wnikliwych analiz i licznych interpretacji, wymykając się jednak jakimkolwiek klasyfikacjom i odrzucając wszelkie dogmaty.


Ociemniały w wieku 55 lat pisarz zawsze był kontrowersyjną postacią. Przez prawie 30 lat był nominowany do nagrody Nobla w dziedzinie literatury, lecz nigdy nie został nią nagrodzony.






Szachy


W swoim poważnym kącie głęboko zaszyci
gracze manewrują powolnymi figurami.
W srogim kręgu do świtu w szachu są trzymani
przez dwa kolory pełne wzajemnej nienawiści.


Magiczną ścisłością promieniują formy:
wszechzbrojna królowa, homerycka wieża,
król ostatni w szyku, skoczek lotna bestia,
goniec skośny oraz napastliwe piony.


Kiedy już będzie tak, że gracze wyszli,
kiedy już będzie tak, że czas ich zniszczył,
na tym się pewnie nie skończy ceremoniał.


Na Wschodzie owa wojna zapłonęła,
której widownią dziś jest cała ziemia.
Tak jak i tamta, ta gra jest nieskończona.


Delikatny król, chytry pion, przekątny goniec,
krwawa królowa, wieża prostolinijna,
tak po białych, jak i po czarnych gościńcach
poszukują się i staczają bitwy zbrojne.


Nie wiedzą tego, że z góry prowadzona
dłoń gracza kieruje ich przeznaczeniem;
i że jest rygor, któremu niewzruszenie
poddany jest ich tor oraz wolna wola.


Takoż i gracz za więźnia się liczy
(autorem sentencji jest Omar) na innej szachownicy,
tej z dni białych oraz czarnych nocy.


Bóg wprawia w ruch gracza, ten zaś figurę.
Jaki bóg zza pleców Boga rozpoczyna fabułę
z pyłu i czasu, i snów, i agonii?

przełożył Edward Stachura